Manifest voor Vrede | SPD-politicus: "Gemeenschappelijke veiligheid is een Herculestaak"

Het Vredesmanifest , geïnitieerd door prominente linkse SPD-leden, heeft veel reacties gekregen, maar vooral ook afwijzing . Verbaast u dat?

Ik ben enigszins verrast door de algehele respons. In zekere zin ben ik er ook blij mee, omdat het laat zien dat er een vonk is overgeslagen in het huidige politieke klimaat. We hadden verwacht dat de meeste reacties in de media kritisch zouden zijn. Maar de manier waarop het werd geuit, in wezen lasterlijk, vind ik vreemd. Het lijkt duidelijk ingegeven door de intentie om het manifest alleen te bekijken met het oog op Oekraïne en de vraag hoe de oorlog daar kan worden beëindigd. Maar het gaat ons in feite om fundamentele vragen over ons veiligheidsbeleid. We bekritiseren de vernauwing van de discussie tot puur militaire kwesties en de plannen voor een gigantische herbewapening, waarvoor gezien de militaire machtsverhoudingen tussen de NAVO en Rusland eigenlijk geen reden is. Maar blijkbaar willen mensen daar gewoon niet over praten.

Uw eerste eisen hebben nu al betrekking op Oekraïne: een zo snel mogelijk einde aan de oorlog, en u wijst erop dat dit niet kan zonder concessies aan Rusland. Begrijpt u de beschuldigingen nog steeds niet dat u daarmee de spreekbuis van Moskou wordt?

Deze beschuldiging komt steeds terug. Maar natuurlijk moet er alles aan gedaan worden om via onderhandelingen een oplossing te vinden die een einde maakt aan het moorden en sterven in Oekraïne. In het manifest hebben we echter niet geprobeerd precies te schetsen hoe dit bereikt zou kunnen worden. Daarvoor zou eigenlijk een apart document opgesteld moeten worden, omdat de situatie zo complex is. In het manifest pleiten we voor iets fundamentelers: een terugkeer naar een veiligheidsbeleid gebaseerd op de drie-eenheid van adequate verdedigingscapaciteit, wapenbeheersing en begrip – met als doel een systeem van gemeenschappelijke veiligheid te hervatten. Ik heb de indruk dat mensen door zich te richten op de oorlog in Oekraïne proberen af ​​te leiden van deze kernboodschap.

Zij pleiten voor een terugkeer naar een gemeenschappelijke veiligheidsorde in Europa, zoals die al tot stand was gebracht met de Slotakte van Helsinki van 1975. Omdat deze overeenkomst een referentiepunt is voor de ondertekenaars van het manifest, worden zij ervan beschuldigd mentaal vast te zitten in de jaren tachtig...

Wij weten zelf dat de concepten van toen niet één op één overdraagbaar zijn. Maar het gaat om een ​​fundamenteel beleidsprincipe: rekening houden met de veiligheidsbehoeften van alle betrokken partijen. De vraag is of we het veiligheidsbeleid uitsluitend in militaire termen willen blijven definiëren, of dat we terugkeren naar de stand van kennis die we al hadden vóór de Helsinki-akkoorden. Deze was dat veiligheid niet alleen met militaire middelen kan worden bereikt en dat een ongecontroleerde wapenwedloop zichzelf in gevaar brengt. En dat defensievermogen daarom gepaard moet gaan met wapenbeheersing en -inzicht. Dit is precies wat we formuleren als onze visie. Het is duidelijk dat dit een Herculestaak is die niet van de ene op de andere dag kan worden volbracht.

Ze zijn ook beschuldigd van anti-Amerikanisme vanwege hun kritische uitspraken over het Amerikaanse beleid ten opzichte van China…

We stellen simpelweg dat het overkoepelende conflict het conflict is dat zich tussen de VS en China opbouwt. Het doel van de VS om de verdere ontwikkeling van China met alle mogelijke middelen in te dammen is geen geheim; het is een officieel overheidsbeleid in Washington. Wat is er anti-Amerikaans aan deze bewering?

Ook Duitse politici zeggen dat China momenteel de grootste bedreiging voor de wereld is.

Met China ontstaat voor het eerst een land dat de Verenigde Staten van zijn supermacht en leidende rol in de wereld zou kunnen beroven. Dit conflict zou inderdaad zeer gevaarlijk kunnen zijn voor onze planeet als het voornamelijk militair wordt uitgevochten. Het gevaar dat er een derde en daarmee waarschijnlijk laatste wereldoorlog rond Taiwan zal ontstaan, is reëel. We zullen de rivaliteit tussen de grootmachten niet kunnen elimineren. Maar het zal cruciaal zijn dat deze concurrentie economisch wordt uitgevochten en niet met wapens.

In het manifest wijst u er ook op dat nieuwe vormen van kolonialisme de vrede bedreigen. Waar doelt u specifiek op en wat moet er gebeuren?

We zijn momenteel verwikkeld in een strijd om toegang tot grondstoffen, die onder andere tot uiting komt in de pogingen van de VS om Groenland te annexeren. Uiteindelijk gaat het hier om de toegang tot de grondstoffen aldaar, waaronder zeldzame aardmetalen. En ook in Oekraïne hebben de VS via de deal met Kiev voorrang gekregen op het gebied van grondstoffen – zelfs ten opzichte van de Europeanen, die daarop hadden gehoopt. China heeft op dit gebied een verregaande en problematische dominantie. Maar onze rol kan niet bestaan ​​uit het op de achtergrond inzetten van militair geweld om grondstoffenbronnen te bereiken. We moeten samenwerkingsmogelijkheden vinden binnen de EU, maar ook een onafhankelijke weg ten opzichte van de VS.

Hoe groot acht u de kans dat er volgende week tijdens het partijcongres van de SPD een koerswijziging binnen de partij wordt bewerkstelligd?

Jarenlang hebben we het veiligheidsbeleid niet eens volledig besproken. Het thema Oekraïne en het bereiken van "militaire paraatheid" staat al sinds begin 2022 centraal. We willen de discussie weer breder op gang brengen. Als we daarin slagen zonder terug te vallen in deze lasterlijke toon, is een belangrijk doel bereikt. Een omwenteling in de lijn die de partijleiding en regeringsleden voorstaan, is echter noch gepland, noch voorzienbaar.

De Linkse Partij stelt voor om in de Bondsdag gezamenlijke initiatieven te lanceren om de doelen van het manifest te bereiken, zoals het verzet tegen de plaatsing van Amerikaanse middellangeafstandsraketten. Wat vindt u hiervan?

Vanuit de manifestbeweging richten we ons primair op het discours binnen de SPD. Daarom denk ik dat dat op dit moment geen optie is. Het zou niet bevorderlijk zijn voor het interne partijdebat – ook omdat het door pro-wapenmedia gebruikt zou worden om ons opnieuw in diskrediet te brengen. Maar na dit moment, zoals we in de jaren tachtig met de vredesbeweging hebben gezien, kunnen en moeten heel verschillende krachten samenkomen om op zijn minst een gemeenschappelijk doel te bereiken. We zullen zien of zoiets opnieuw kan gebeuren rond middellangeafstandsraketten.